Jak wykształcenie kształtuje poparcie dla PiS i KO?
Wyższe wykształcenie: większa niechęć do PiS?
Analiza wyników wyborów i sondaży konsekwentnie wskazuje na wyraźne rozbieżności w preferencjach politycznych w zależności od poziomu wykształcenia. W przypadku osób z wyższym wykształceniem, obserwuje się większą skłonność do wybierania Koalicji Obywatelskiej (KO). Wybory do Parlamentu Europejskiego w 2024 roku pokazują, że KO cieszyła się tam znaczącym poparciem na poziomie 45,3%, podczas gdy Prawo i Sprawiedliwość (PiS) uzyskało jedynie 22,4% głosów w tej grupie. Podobny trend można było zauważyć już wcześniej; na przykład w wyborach parlamentarnych w 2023 roku, 39,6% wyborców z wyższym wykształceniem wybrało KO, podczas gdy na PiS oddało swój głos 22,6% tej grupy. Choć analiza wyborów parlamentarnych 2023 wskazuje, że z wyższym wykształceniem poparcie dla PiS maleje, niekoniecznie oznacza to automatyczne głosowanie na ugrupowania lewicowe. Warto również zauważyć, że inne ugrupowania, takie jak Trzecia Droga (8,6% w wyborach do PE 2024) czy Lewica (9,8% w wyborach do PE 2024), również cieszyły się większym poparciem wśród osób z wyższym wykształceniem, co sugeruje bardziej zróżnicowane preferencje w tej grupie elektoratu.
Podstawowe i zawodowe: elektorat PiS
Zupełnie odmienny obraz wyłania się, gdy spojrzymy na wyborców z niższym poziomem wykształcenia. Zarówno w wyborach samorządowych 2024, jak i w wyborach parlamentarnych 2023, Prawo i Sprawiedliwość (PiS) zdobywało zdecydowaną większość głosów wśród osób z wykształceniem podstawowym i zawodowym. W wyborach samorządowych 2024, ponad połowa wyborców z wykształceniem podstawowym zagłosowała na PiS, co przełożyło się na 53% poparcia w tej grupie, podczas gdy KO uzyskała zaledwie 18,6%. Podobnie, wśród wyborców z wykształceniem zasadniczym zawodowym, PiS uzyskało 54,4% głosów, a KO 20,2%. Dane z wyborów parlamentarnych 2023 potwierdzają tę tendencję: 63,7% wyborców z wykształceniem podstawowym oddało głos na PiS. W kontekście wyborów do Parlamentu Europejskiego 2024, PiS również dominowało wśród osób z wykształceniem podstawowym, zdobywając 61,5% poparcia. Te wyniki jasno wskazują, że niższy poziom formalnego wykształcenia jest silnie skorelowany z większym poparciem dla Prawa i Sprawiedliwości.
Wyniki wyborów: wykształcenie vs. głosowanie
Dominacja PiS wśród wyborców z wykształceniem podstawowym i zawodowym
Analiza wyników wyborów na przestrzeni lat pokazuje wyraźną zależność między poziomem wykształcenia a preferencjami politycznymi, szczególnie w kontekście poparcia dla PiS i KO. W przypadku wyborców z wykształceniem podstawowym, Prawo i Sprawiedliwość konsekwentnie utrzymuje dominującą pozycję. Przykładem mogą być wybory samorządowe 2024, gdzie PiS zdobyło aż 53% głosów w tej grupie, przy 18,6% dla KO. Jeszcze wyraźniej widać to w wyborach parlamentarnych 2023, gdzie 63,7% wyborców z wykształceniem podstawowym oddało głos na PiS. Podobnie kształtuje się sytuacja wśród osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym, gdzie PiS uzyskało 54,4% poparcia w wyborach samorządowych 2024, a w wyborach parlamentarnych 2023 było to 63,7% (dla wykształcenia podstawowego, często grupy te się pokrywają). Te dane podkreślają, że niższy poziom formalnego wykształcenia jest silnie powiązany z większym poparciem dla PiS, co stanowi kluczowy element elektoratu tej partii.
KO na czele wśród osób z wyższym wykształceniem
W przeciwieństwie do wyborców z niższym wykształceniem, osoby posiadające wyższe wykształcenie częściej skłaniają się ku Koalicji Obywatelskiej (KO). Wyniki wyborów do Parlamentu Europejskiego w 2024 roku doskonale to ilustrują: KO zdobyła 45,3% poparcia w tej grupie, podczas gdy PiS uzyskało jedynie 22,4%. Podobne tendencje można było zaobserwować w wyborach parlamentarnych 2023, gdzie 39,6% wyborców z wyższym wykształceniem wybrało KO, w porównaniu do 22,6% głosujących na PiS. Nawet w wyborach samorządowych 2024, gdzie PiS nadal miało znaczące poparcie wśród ogółu, wśród osób z wyższym wykształceniem to KO częściej znajdowała się na czele, choć dane dla tej konkretnej grupy nie zostały podane wprost w kontekście tych wyborów. Warto jednak zaznaczyć, że analiza wyborów parlamentarnych 2023 wskazuje, iż choć poparcie dla PiS maleje wśród osób z wyższym wykształceniem, niekoniecznie oznacza to automatyczne głosowanie na ugrupowania lewicowe. W tej grupie elektoratu widoczne jest również zainteresowanie innymi partiami, jak Trzecia Droga czy Lewica, które również odnotowują tam wyższe wskaźniki poparcia.
Kim są wyborcy PiS? Analiza CBOS
Wykształcenie w grupie wyborców PiS
Badanie CBOS z sierpnia 2023 roku dostarcza szczegółowych informacji na temat profilu wyborców Prawa i Sprawiedliwości, ze szczególnym uwzględnieniem ich wykształcenia. Analiza wykazała, że wśród osób deklarujących głosowanie na PiS, najliczniejszą grupę stanowili respondenci z wykształceniem zasadniczym zawodowym (34%). Kolejną znaczącą grupę tworzyli wyborcy z wykształceniem średnim (30%). Udział osób z wyższym wykształceniem w elektoracie PiS był znacznie mniejszy i wynosił 13%. Te dane potwierdzają ogólne trendy obserwowane w innych sondażach i wynikach wyborów, wskazując, że PiS cieszy się największym poparciem wśród osób z niższym i średnim poziomem wykształcenia, a wyższe wykształcenie jest rzadziej związane z preferencją dla tej partii.
Miejsce zamieszkania i wykształcenie – dodatkowe czynniki
Analiza CBOS z sierpnia 2023 roku rzuca również światło na inne czynniki demograficzne i geograficzne kształtujące elektorat PiS, w tym miejsce zamieszkania. Badanie wykazało, że aż 49% wyborców PiS mieszka na wsi. Jest to znacząca dysproporcja w porównaniu do innych grup społecznych i miejsc zamieszkania. Jednocześnie, tylko 5% wyborców PiS zamieszkuje w miastach powyżej 500 tys. mieszkańców. Ten dystrykt preferencji geograficznych jest ściśle powiązany z wykształceniem, ponieważ zazwyczaj obszary wiejskie charakteryzują się niższym średnim poziomem wykształcenia. W kontraście, wśród zdeklarowanych wyborców KO, badanie CBOS wskazało, że 44% miało wykształcenie wyższe, a 16% mieszkało w miastach powyżej 500 tys. mieszkańców. Pokazuje to wyraźny podział, gdzie PiS silniej rezonuje z mieszkańcami wsi i osobami z niższym wykształceniem, podczas gdy KO przyciąga bardziej mieszkańców dużych miast i osoby z wyższym wykształceniem.
Wybory prezydenckie: Nawrocki kontra Trzaskowski w zależności od wykształcenia
Symulacje wyborów prezydenckich, takie jak sondaże exit poll z 2025 roku, jasno pokazują, jak wykształcenie wpływa na preferencje kandydatów. W tym scenariuszu Karol Nawrocki (kandydujący z ramienia PiS) odnotował zdecydowane zwycięstwo wśród wyborców z niższym wykształceniem. Uzyskał 73,4% poparcia wśród osób z wykształceniem podstawowym i 68,3% wśród wyborców z wykształceniem zasadniczym zawodowym. Również w grupie wyborców ze średnim wykształceniem Nawrocki zdobył większość, uzyskując 51,6% głosów. Z kolei Rafał Trzaskowski (kandydat KO) zdecydowanie dominował wśród osób z wyższym wykształceniem, gdzie na jego rzecz oddało głos 62,6% respondentów. Dane z sondażu exit poll z wyborów prezydenckich 2025 potwierdzają te tendencje, podając 73% poparcia dla Nawrockiego wśród wyborców z wykształceniem podstawowym i 61% dla Trzaskowskiego wśród osób z wyższym wykształceniem. Wyniki te odzwierciedlają wcześniejsze obserwacje dotyczące wyborów parlamentarnych i samorządowych, gdzie wykształcenie stanowiło kluczowy czynnik różnicujący elektoraty głównych partii politycznych. Warto również wspomnieć o wyborach prezydenckich w 2020 roku, gdzie w pierwszej turze 70,4% wyborców z wykształceniem podstawowym wskazało Andrzeja Dudę (PiS), a 41,2% najlepiej wykształconych wybrało Rafała Trzaskowskiego.
Wyborcy PiS wykształcenie: podsumowanie i wnioski
Podsumowując analizę danych dotyczących wyborców PiS i wykształcenia, wyraźnie widać, że poziom edukacji stanowi jeden z kluczowych czynników kształtujących preferencje polityczne w Polsce. Wyniki wyborów samorządowych 2024, parlamentarnych 2023, a także prognozowane scenariusze wyborów prezydenckich, konsekwentnie pokazują, że Prawo i Sprawiedliwość cieszy się największym poparciem wśród wyborców z wykształceniem podstawowym i zawodowym. Dane z badania CBOS z sierpnia 2023 roku potwierdzają te obserwacje, wskazując, że osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym i średnim stanowią znaczącą część elektoratu PiS. Jednocześnie, te same analizy wskazują, że Koalicja Obywatelska (KO) jest preferowana przez osoby z wyższym wykształceniem, które częściej wybierają kandydatów tej partii, co potwierdzają wyniki wyborów do Parlamentu Europejskiego 2024 i wyborów parlamentarnych 2023. Różnice te są szczególnie widoczne w wyborach prezydenckich, gdzie kandydaci PiS dominują wśród mniej wykształconych, a kandydaci KO wśród najlepiej wykształconych. Dodatkowe czynniki, takie jak miejsce zamieszkania, również odgrywają rolę – wyborcy PiS częściej zamieszkują tereny wiejskie, podczas gdy wyborcy KO częściej wybierają duże miasta, co również koreluje z poziomem wykształcenia. Zrozumienie tych zależności jest kluczowe dla analizy polskiej sceny politycznej i jej dynamiki.
Dodaj komentarz